Pracownia Biologii Molekularnej i Komórkowej - Badania molekularnych podstaw progresji i chemoodporności raka jajnika


 

Rak jajnika jest uważany za jedną z najczęstszych przyczyn zgonów pośród wszystkich nowotworów ginekologicznych wśród kobiet na całym świecie. Za główne przyczyny takiego stanu rzeczy uważa się trudności ze wczesną diagnostyką jak również wzrastającą oporność komórek raka jajnika na standardową chemioterapię. Mimo, iż początkowa odpowiedź chorych na zastosowane leczenie „pierwszego rzutu” jest bardzo dobra, to nawet u 80% z nich dochodzi do wznowy w okresie od 6 do 20 miesięcy po zakończonej chemioterapii. Wysoka heterogenność komórek nowotworowych w mikrośrodowisku guza uważana jest za kluczowy element odpowiedzialny za ich chemiooporność. Ważnym aspektem jest również fakt, że progresja choroby nowotworowej jest następstwem zaburzenia funkcjonowania komórek układu odpornościowego, prowadzącego do niekontrolowanej proliferacji komórek nowotworowych, ich wzrostu i tworzenia przerzutów. Należy pamiętać, że mikrośrodowisko guza jest złożonym tworem, w którym zachodzą wzajemne interakcje między komórkami nowotworowymi, komórkami odpornościowymi, komórkami zrębu, których celem jest między innymi ułatwienie komórkom nowotworowym przeżycia. Ponadto uwalniane w mikrośrodowisku guza mediatory zapalenia i czynniki immunosupresyjne przedostając się do krwiobiegu oddziałują na krążące we krwi komórki układu odpornościowego.

Wzrastająca chemiooporność komórek raka jajnika uznawana jest za główną przyczynę niepowodzeń wielu systemowych terapii przeciwnowotworowych. Aby poprawić tę niekorzystną sytuację, i przełamać nieskuteczność leczenia na całym świecie trwają intensywne badania nad molekularnymi mechanizmami warunkujących oporność komórek raka jajnika na standardowo stosowane leki, jak również poszukiwania nowych skutecznych biomarkerów chemiooporności. Prowadzone w Pracowni prace mają na celu poznanie zależności między wybranymi szlakami przekazywania sygnałów (np. MAPK, JAK-STAT, PI3K/AKT) w komórkach raka jajnika a odpowiedzią tych komórek na cytotoksyczne działanie chemioterapeutyków. Znalezienie pozytywnej korelacji między aktywnością białek sygnałowych a chemioopornością komórek raka jajnika będzie podstawą do ewentualnej terapii celowanej. Kolejnym aspektem badań jest lepsze poznanie molekularnych podstaw (SNAIL, SLUG, MAPK, JAK-STAT, PI3K/AKT) inwazyjnego charakteru komórek raka jajnika z uwzględnieniem ich oporności i wrażliwości na cisplatynę. Nie mniej ważnym elementem prowadzonych badań jest poszukiwanie nowych czynników prognostycznych/biomarkerów chemiooporności, które wskazywały by że standardowe leczenie zakończy się niepowodzeniem.